Belçikalı sanatçı Berlinde De Bruyckere
Türkiye’de ilk kez ARTER’de
ARTER,21 Haziran’da açılan “Yara” başlıklı sergiyle, Belçikalı sanatçı Berlinde De Bruyckere’yi İstanbullu izleyiciyle tanıştırıyor. Küratörlüğünü Selen Ansen’in üstlendiği sergide, De Bruyckere’nin 1990’lardan bu yana gerçekleştirdiği heykel ve desenlerin yanısıra, bu sergi için özel olarak ürettiği yeni işlere de yer veriliyor.
Berlinde De Bruyckere, bedenin ve varoluşun kırılganlığını açığa çıkararak “acı” ve “arzu” kavramlarına gönderme yapan heykeller ve desenler üretiyor. Sanatçı, heykellerinin üretiminde çoğunlukla balmumu, ahşap, bez, at derisi ve saç gibi malzemeler kullanıyor.
“Yara”sergisi, sanatçının en yeni yapıtlarından biri olan “-009-, 2011–2012” başlıklı yerleştirmeyle açılıyor. ARTER’in giriş katında, konumlandırılmış bir camekânlı vitrinin içine yerleştirilmiş heykeller, renk, doku ve biçimleriyle bir yandan beden parçalarını, öte yandan ağaç dallarını andırıyor. Camekânın içindeki etsi ağaç dalları, sergideki diğer işlerle beraber düşünüldüğünde; insan, hayvan ve bitki yaşamının ayrımsız ve eşit bir biçimde bir arada varolduğunu ve iç içe geçtiğini hatırlatıyor.
De Bruyckere’nin ARTER’de gösterilen yeni işlerinden, sergiye de adını veren “Yara” serisi ise, sanatçının İstanbul’daki bir kitaplıkta bulduğu, 1890’lı yıllara tarihlenen bir tıbbi fotoğraf albümünden ilham alıyor. Sergideki işler bir bütünlük içinde ve sanatçının biçimle doku arasında kurduğu diyalog sayesinde, “yara” fikrinin ve örüntüsünün somutlaşmasına katkıda bulunuyorlar.
De Bruyckere’nin sergi için ürettiği yeni işlerin diğer ikisi, bir 19. yüzyıl yapısı olan Çukurcuma Hamamı’nda gösteriliyor. Sanatçının işlerini yerel tarihi dokuyla etkileşim içinde sunma arzusu doğrultusunda ARTER’e ilave bir sergi alanı olarak seçilen bu mekân, aynı zamanda bedenin temizlendiği, bir anlamda deri değiştirdiği bir yer olarak, sergideki işlerin imada bulunduğu temalarla yakından ilintili. Çukurcuma Hamamı’nda, De Bruyckere’nin İstanbul için ürettiği “Akteon, 2011–2012” ve “Etten Kemikteniz (İstanbul), 2011–2012” başlıklı iki işine “Yara” sergisinin bir parçası olarak yer veriliyor ve bu yolla, sanatçının pratiğiyle seçilen iki sergi mekânı ve yerel bağlam arasında organik bir kavramsal bağlantı kuruluyor.
Serginin önemli bir boyutu da, Fransız dansçı ve koreograf Vincent Dunoyer’nin sergi boyunca gerçekleştireceği performanslar. Bedenin devinimi ve ifade diliyle yakından ilgilenen De Bruyckere, daha önce de dansçılarla model olarak beraber çalışmış ve bedenlerinin kalıplarını almıştı. Bu kez ise dansçıyı, sergi mekânındaki canlı ve hareket halindeki bedeni aracılığıyla yapıtının parçası olmaya davet ediyor. Dunoyer, “Emanet” başlıklı performansla bedenini ve “Kibir” başlıklı performans videosuyla bedeninin imgesini bir anlamda sergiye “emanet ediyor” veya “ödünç veriyor”. Masa üzerindeki, tekrarlanan hareketler üzerine kurulu performansıyla yaşayan bedeni mekanik ve otomatik bir bedene dönüşen Dunoyer, aynı anda hem özne hem de nesne haline geliyor ve kendi sanatsal jestini kurarken, heykelin hareketsizliğiyle kendi bedeninin hareketi arasında yoğun bir diyalog başlatıyor. Dunoyer’nin performansı, Pazartesi ve Salı hariç her gün, saat 15:00 ve 18:30’da ARTER’in birinci katında izlenebilecek.
“Yara”sergisi için hazırlanan kapsamlı sergi kataloğunda, küratör Selen Ansen’in giriş ve kavramsal çerçeve metinlerinin yanında, Belçika’daki Leuven Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan sanat tarihçisi Barbara Baert’in, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültürel Çalışmalar Programı’nda Berlinde De Bruyckere’nin yapıtları üzerine yüksek lisans tezini yazmakta olan Murat Alat’ın ve Vincent Dunoyer’nin metinlerine yer veriliyor. Sergi kataloğunun editoryal yapısı, sanatçının ARTER’deki sergi için yeni işler üretirken esinlendiği kaynakları ve üretim süreçlerinden fotoğrafları da içerecek şekilde tasarlandı. Katalogda bu kapsamda Nadar’ın 1861 tarihli hermafrodit fotoğrafları, De Bruyckere’nin İstanbul’daki bir kitaplıkta keşfettiği, 1890’lı yıllara tarihlenen bir Osmanlı tıbbi fotoğraf albümünden örnekler ve “Akteon, 2011–2012” ve “-009-, 2011–2012” yapıtlarının üretim sürecinden fotoğraflar gibi görsel belgeler de yer alıyor.
Berlinde de Bruyckere’nin ARTER’deki sergisi “Yara” 21 Haziran’dan
26 Ağustos’a kadar devam edecek.
ARTER’in açık olduğu gün ve saatler:
Salı–Perşembe 11:00–19:00
Cuma, Cumartesi ve Pazar 12:00–20:00
Çukurcuma Hamamı:
Salı–Perşembe 15:00–19:00
Cuma, Cumartesi ve Pazar 15:00–20:00
ARTER sergilerine giriş ücretsizdir.
Daha fazla bilgi için : www.arter.org.tr