Sabit bilir! 20. yüzyılda bir hezarfen: Sabit Karamani

14 Mayıs - 7 Haziran 2014

Milli Reasürans Sanat Galerisi

Sergi danışmanı: Aykut Köksal
Sergi mekân tasarımı: Akın Nalça
Sergi uygulama: TERMINAL Design and Space Solutions
Grafik tasarım: Ersu Pekin
Grafik uygulama: ORA Reklam
Nakliye: Gürsel Doganay / Simurg Fine Art Lojistik ve Danışmanlık
 

Hezarfen, rönesans adamı... Değişik disiplinlerde, birbirinden farklı alanlarda bilgi sahibi aydın kişi... Bir eski çağ insanı... Bugünün dünyasına yabancı... Ama bir yandan da tek konuyla tatmin olamayan, çok yönlü ve yetenekli olup farklı alanlarda kendilerini yetiştirenlere, bu eski çağ insanlarını hatırlatanlara, günümüzde verilen isim...

Günümüzün bilgi çağı, bu tür insan yaratmıyor, barındırmıyor. Bu yaşama üslubu gerilerde kaldı. Türkiye’de böyle yaşayan insanların sayısı az. Oysa bundan 50-60 yıl öncesinin Türkiye’sinde, özellikle İstanbul’unda, kendi mazbut yaşamlarını sürmekteyken farklı alanlardaki yeteneklerini bilgileriyle donatarak ilginç işler yapan, yaptıkları da kimi zaman bir “ilk”i oluşturan insanların sayısı, bugünkünden fazlaydı. O dönemin İstanbul’u, savaştan sonra rahatlamış, meraklı insanların zevklerini geliştirebilecekleri nispeten huzurlu bir ortam yarattığı içindi belki de.

Değişik zevklerinden fayda yaratabilen insanların, günümüzün kariyer arzusu ve uzmanlaşma telaşı içinde yitip gitmiş bir davranış biçiminin, bir yaşama üslubunun hatırlanmasına yol açma isteği... Bugünün genç insanına epeyce yabancı olan, birden fazla konuyu merak etmeyi, çözüm bulmayı ön planda tutan, parayla “yettiği kadar” ilgilenen “eski bir İstanbullu” tipinin hatırlanmasını sağlama arzusu... İşte bir Sabit Karamani sergisi hazırlamak fikri bu noktadan hareketle doğdu. Çünkü Sabit Karamani, 1950’li yıllardan itibaren değişik, ama birbirleriyle ilintili birçok farklı alanda çalışmış, üretmiş, araştırmış ve kendisi gibi insanlarla buluşup bir yaşam oluşturabilmiş bir hezarfendi. Serginin amacı, onun yaptıklarından hareketle bir dönemin yaşanmışlıklarına, gelişmelerine, İstanbul’un durumuna, yeniliklerine, hayat üslubuna tekrar bakmak, ayrıca çevresindeki insanları ve birlikte yarattıkları ortamları tekrar hatırlamak olarak düşünüldü.

1916-1993 yılları arasında İstanbul’da yaşamış olan Sabit Karamani’den bir hezarfen olarak söz edebilmemizi sağlayan radyoculuğu, fotoğrafçılığı, reklamcılığı, sanayi elektronikçiliği ve seramikçiliği üzerinden, 1940’lı yıllardan 80’li yılların sonuna kadar olan süreçteki İstanbul’a bakıyor bu sergi. Onun özel yaşamını ve üretimlerini merkeze alıyor ve kendisi gibi yaşayan bir sürü başka hezarfenin, sanatçıların ve teknik adamların yaşamına dokunuyor. Bu kişilerin İstanbul’da kendi alanlarında bir araya gelerek oluşturdukları farklı grupların orta noktasında durup bunların kültürel belleğini kendi kişiliğinde saklayan bir figür olarak karşımıza çıkıyor Sabit Karamani.

Serginin adı “Sabit bilir!”, onun yakın dost çevresinde yaygınlaşmış bir sözden esinlenilerek, bir anlamda onun yaşama biçiminin anlamını hatırlattığı için kondu. Çünkü meraklı Sabit Karamani her türlü teknik konudan anlar, sorunlara mutlaka bir çözüm üretirdi. İşe girişilmeden önce ona bir kez danışılırdı. Zengin ve renkli dünyasını yarattığı, karmakarışık bir yığın gibi görünen, ama onun kendi iç düzenini sağlamış olduğu eşyalarla ve “şey”lerle dolup taşan 8-10 metrekarelik odası, bu yaşam tarzının dış yüzüydü. İşte bu nedenle serginin malzemesini hem Karamani’nin kendi eserleri, hem bu üretim sürecinde kullandığı şeyler, hem de o döneme ait fotoğraflar oluşturuyor; sanat eserleri, objeler, eşyalar, teknik ekipmanlar, aletler, ses ve görüntü kayıtları, defterler, notlar ve desenlerle yapılan yerleştirmeyle, zaman olarak bize çok yakın, ama üslup olarak bir o kadar uzak mütevazı bir yaşam tarzının resminin yeniden oluşturulmasına çalışılıyor.

Sabit, bilir! sergisi ve kitabı, Aykut Köksal, Akın Nalça ve TERMINAL Design and Space Solutions, Lokman Şahin ve MAS Matbaa desteğiyle hazırlanmıştır.Küratörlüğünü Arzu Karamani’nin, sergi danışmanlığını Aykut Köksal’ın, sergi tasarımını Akın Nalça/ TERMINAL Design and Space Solutions ve sergi grafik ve kitap tasarımını Ersu Pekin’in yaptığı Sabit bilir! sergisi,

14 Mayıs-7Haziran 2014 tarihleri arasında Milli Reasürans Sanat Galerisi’nde izlenebilir.
 

Müzik: Müzikotek