“Tanzimat’tan Cumhuriyet’e:

Ressam Hocaların Ressam Öğrencileri”

1 Haziran 2021

Sakıp Sabancı Müzesi

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’nin ”Tanzimat’tan Cumhuriyet’e: Ressam Hocaların Ressam Öğrencileri” isimli sergisi, SSM Resim Koleksiyonu’nda yer alan Hoca Ali Rıza, Halife Abdülmecid Efendi, Hüseyin Zekâi Paşa, İvan Konstantinoviç Ayvazovski, Şevket Dağ, Hikmet Onat, Hüseyin Avni Lifij, İbrahim Çallı, Nazmi Ziya Güran’ın yanı sıra öncü kadın sanatçılardan Mihri (Müşfik) Hanım’ın aralarında olduğu sanatçıların 115 eserini bir araya getiriyor.

Sergi, hoca ve öğrenci ilişkisi üzerinden, kuşaklar arası etkileşim ve değişimi görünür kılıyor; ustaların ve onların izinde yürüyerek ustalaşan öğrencilerin eserleri birlikte sunuluyor. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e: Ressam Hocaların Ressam Öğrencileri sergisi, geç keşfedilen, ancak hızlıca benimsenen resim sanatı üzerinden ülkenin toplumsal, sosyal ve ekonomik dönüşümünü izleme olanağı sunuyor.

Tanzimat döneminde, başta Fransa olmak üzere yurt dışına sanat eğitimine gönderilen ve Paris’te dönemin önemli isimleri Jean-Leon Gerôme ve Gustave Boulanger gibi ressamların atölyelerine devam eden, Osman Hamdi Bey ve Halil Bey’in dahil olduğu kuşaktan sanatçıların eserlerinin yanısıra bu sanatçıların manzara ve natürmortları ile figür ve figürlü anlatımın uzantısı olarak ilgi duydukları portre türüne ait eserler yer alıyor. Bu eserlerden özellikle kadınları konu alan portreler ise Osmanlı toplumunda kadınların Tanzimat Dönemi’nden itibaren görünür olma süreçlerini yansıtıyor.

Tanzimat’tan Cumhuriyet’e: Ressam Hocaların Ressam Öğrencileri sergisi, İbrahim Çallı, Nazmi Ziya, Avni Lifij, Feyhaman Duran, Namık İsmail, Hikmet Onat gibi sanatçıların mensup olduğu 1914 kuşağının en gözde konusu olan İstanbul’un sokakları, evleri, tarihi yapıları, sahilleri ve Boğaz manzarasının resmedildiği tablolarla, aynı zamanda büyük bir dönüşüm geçiren Türkiye’yi anlatıyor.

Türkiye’den ressamların resimsel bir konu olarak ilk defa yurt dışında, özellikle Paris’teki akademik resim eğitimlerinde çıplak olgusuyla tanışmalarının ardından verdikleri eserler de sergide, bu süreci yansıtan bir çerçevede ele alınıyor.

Sanayi-i Nefise Mektebi’nde yabancı hocaların yerine atanan İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Hikmet Onat gibi isimlerin atölyelerinde yetişen ve Türkiye’de modern sanatın temellerinde yer alan, Cumhuriyet’in ilk sanatçı grubu Müstakiller de sergide sanat tarihindeki önemlerini yansıtacak bir kapsamla sunuluyor.