Bu son şansımız mı? SALT | ARTtvNews

SALT tarafından ilk kez, Paris Anlaşması’nın onaylandığı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği 21. Taraflar Konferansı (COP21) paralelinde gerçekleştirilen Bu son şansımız mı? programı beşinci yılına girdi. Tarihin en sıcak yıllarından biri olarak kayda geçen 2015’ten bu yana İstanbul ve Ankara’da, iklim değişikliği meselesini çevresel, kültürel ve ekonomik yönlerden irdeleyen 40 belgesel film gösterildi. Herkesi çevre üzerindeki bireysel ve küresel etkileri sorgulamaya, aciliyet ve sorumlulukları değerlendirmeye teşvik eden program kapsamında bu yıl 3-8 Aralık’ta SALT Beyoğlu’nda sekiz, 18-20 Aralık’ta Goethe Institut-Ankara’da beş belgesel yapım sunulacak.

İklim krizi ve aşırı nüfus artışının etkilerinin gitgide şiddetlendiği günümüzde, üretimden tedariğe gıda zinciri belli başlı küresel devlerin egemenliğinde bulunuyor. Brezilya’nın soya fasulyesi yetiştirilen devasa tesislerinden Çin’in “ultra modern” kesim tesislerine domuz eti üretimine odaklanan Soyalism [Soyalizm] (2018), sektörün yıllar içerisinde nasıl bir dizi güçlü şirketin kontrolü altına girdiğini araştırıyor. Söyleşiler ve animasyon görüntülerinin eşlik ettiği belgesel film, dünya ve bütün canlılar için sürdürülemez hâle gelen endüstriyel gıda sisteminin çıkmazlarına dikkati çekiyor.

Çin kıyı şeridinin yüzde 60’ını kaplayan beton dalgakıranlar, Almanya’da üretilmiş devasa kara araçları, Ural Dağları’ndaki gerçeküstü görünümlü potas madenleri, ağır metal kirliliğinin hâkim olduğu kapalı şehir Norilsk, iklim değişikliğinden ötürü tehlike altında olan Büyük Bariyer Resifi ve dünyanın en kurak çölü Atacama’daki lityum yatakları... Bilim ve sanatı bir araya getiren Anthropocene: The Human Epoch [Antroposen: İnsan Çağı] (2018), gezegenin dört bir yanında insanlığın neden olduğu zararlar ve kayıpların izini sürüyor.

Victor Kossakovsky’nin 2018 yapımı belgesel filmi Aquarela, suyun dönüştürücü güzelliği ve saf gücüne; bu en değerli elementin öngörülemezliği karşısında insanın yetersizliğine dair derinlikli bir yolculuk. Yüzeyi tamamen buz tutmuş Baykal Gölü’nden Miami’yi vuran Irma Kasırgası’na ve Venezuela’da bulunan, dünyanın en yüksek şelalesine uzanan film, iklim değişikliğinin gittikçe daha çok etkilediği suyun görsel hikâyesini anlatıyor.

Harwati’nin olayın yaşandığı yıl 6 yaşında olan kızı Dian geleceğini çamurdan kurtarmaya kararlı; annesi ve komşularının adalet mücadelesinde bilfiil yer alıyor. Grit (2018), Dian’ın aktivist bir gence dönüşümüne tanıklık ederken yakın tarihin en büyük çevre felaketlerinden birinin nedenleri ve kurumsal güç kavramına ilişkin sorgulamalara ışık tutuyor.

Artifishal (2019) insanlara, nehirlere, yabani balıklar ile yaşam alanlarına dair doğru bilinen yanlışları sorguluyor; yabani somonun neslini tükenme noktasına getiren süreçte balık kuluçkahaneleri ve çiftlikleri, su ürünleri endüstrisi ve politikaları ile bilgisizlik ve denetimsizliğin rolünü araştırıyor.

Toplumsal kaygılarla örülü bir maske altında iklim değişikliğine dair mesajlar içeren The Hottest August [En Sıcak Ağustos], Ağustos 2017’de New York şehrinde geçiyor. İktidara yeni gelen başkan, kira zamları, beyaz milliyetçiliğinin yükselişi, kıyılardan yangın ve kasırga haberleri derken sokakları dolduran insanlar neredeyse her konuda artan endişelerini dile getiriyor.

Chamán [Şaman] (2018), insanların doğal çevreleriyle kurduğu köklü ilişkiye Moğolistan odağında bakıyor. İklim değişikliği kadar süregelen çevresel ve toplumsal meselelerden yola çıkan belgesel film, yerel toplulukların geleceğini güvence altına almak için doğa ve doğal kaynakların koruyucusu olarak şaman sayısının günden güne artmasına dikkati çekiyor.

İklim aktivisti Ken Ward’ın mücadelelerine odaklanan The Reluctant Radical [Zoraki Radikal], yıllarca çevre kuruluşlarında çalışmış orta yaşlı bir adamın korkularını yenerek fosil yakıt endüstrisine karşı kararlı duruşunu belgeliyor. Gelecek kuşaklar adına duyduğu sorumluluk duygusuyla uzun bir hapis cezasını bile göze alan Ward, şiddet içermeyen sivil itaatsizlik eylemlerine girişiyor.

Bu son şansımız mı? gösterimleri herkesin katılımına açıktır. Bütün filmler orijinal dilinde Türkçe ve İngilizce altyazılı olarak gösterilecektir. Ankara programının ayrıntıları yakında saltonline.org ve SALT Online sosyal medya hesaplarında duyurulacaktır.

Yazı ve Fotoğraflar: ArtNews