Orhan Pamuk'un "Benim Adım Kırmızı" İsimli Romanı Opera Sahnesinde

Orhan Pamuk'un "Benim Adım Kırmızı" isimli romanında uyarlanan “Ja, Şeküre” isimli opera eseri 7 Eylül’de Poznań Malta Festivali’nde seyirciyle buluştu.

Polonya Juliusz Słowacki Tiyatrosu’nun “Benim Adım Kırmızı” romanından yola çıkarak uyarladığı “Ja, Şeküre” /(Ben, Şeküre) isimli eser, erkek egemen bir toplumda kadınların karşılaştığı zorlukları ve kısıtlamaları vurguluyor. Şeküre karakterine odaklanarak bu renklİ kahramanı simgeleştiriyor. Polonyalı ünlü kompozitör Aleksander Nowak’ın uyarlamasında Şeküre anlatıcı oluyor, deneyimlerini, arzularını ve mücadelelerini bütün içtenliğiyle paylaşıyor.

Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk’un 1998 yılında yazdığı “Benim Adım Kırmızı” romanı, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda geçen, tarihsel kurgusuyla felsefi söylemin ustaca harmanlandığı bir eser. Roman, Sultan III.Murat döneminde çalışan bir grup nakkaşın gözünden aşk, sanat ve gizem dolu bir hikâyeyi girift bir şekilde örüyor. Hikayenin merkezinde, romanın entrika ve gerilimini büyük oranda artıran güçlü ve esrarengiz bir karakter olan Şeküre yer alıyor.

Polonya Juliusz Słowacki Tiyatrosu’nun yorumladığı “Ja, Şeküre” sadece edebi bir uyarlama değil, kimlik, aşk, özgürlük, kadının toplumdaki rolü gibi evrensel temaları irdeleyen bağımsız bir eser. “Ja, Seküre”un dünya prömiyeri geçtiğimiz Şubat ayında Opera Rara Festivali kapsamında gerçekleşmişti. Eserin hayata geçirilmesi 12 seneyi buldu. Juliusz Słowacki Tiyatrosu’nun operaya dönüştürmesinin 12 yılı bulduğu bir başka eser ise Thomas Mann’ın “Büyülü Dağ” romanı.

Gösterimi bizzat izleyen Orhan Pamuk şunları söyledi: “Evet, dün gece izlediğim bu hem modern hem klasik opera beni yer yer çok heyecanlandırdı. Müziğin zor ve deneysel bir yanı olduğu gibi son derece klasik bir yanı da var. Bazı bölümleri gözyaşlarıyla seyrettim; bir operada olması gerektiği gibi. Bunun bir nedeni, romanın başkahramanın annemin adı olan “Şeküre”yi taşıması. Opera projesi 2012’de başladı. Annemin, Şeküre’nin,  öne çıkacağını biliyordum. Yıllarca “Ben, Şeküre” operasına annemle gideceğimi hayal ettim. Annem beş ay önce 102 yaşında vefat ettiği için “Ben, Şeküre” operasını onunla birlikte seyredememenin hüznünü duyuyorum. Opera hem libretto hem müzik olarak yetenekli sanatçı Aleksander Nowak’ın damgasını taşıyor. Nowak ve arkadaşları “Ben, Şeküre”yi İstanbul’a getirmek istiyorlar. Bu eserin etkisiyle çoşkuluyum ve kafam karışık.”

Juliusz Słowacki Tiyatrosu, kurulduğu 1893 yılından bu yana Polonya tiyatrosunun temel direği olup, hem klasik hem de çağdaş çalışmalara getirdiği yenilikçi yaklaşımlarıyla ünlü. Romanı operaya uyarlayan besteci Aleksander Nowak’ın çalışmaları, çoğunlukla çağdaş yazarlarla işbirliği içinde, belirgin bir şekilde opera ve drama etrafında yoğunlaşıyor. “Benim Adım Kırmızı”nın bu ‘çağdaş opera’ yorumunda besteci Nowak’a Maciej Tomasiewicz  şefliğindeki 30 kişilik bir orkestra eşlik ediyor. “Şeküre” karakterine soprano Aleksandra Żakiewicz hayat verirken “Kara” karakterini ise tenor Bartosz Gorzkowski, canlandırıyor.

Yazı ve Fotoğraflar: ArtNews