Kimlik Göstergeleri

26 Ocak – 25 Şubat 2024

Taksim Sanat

Günümüzde görsel, ilişkisel anlatım ve estetikle hakikat arayışı olarak da değerlendirilen sanat üretimi gelişmiş ya da gelişmesi süren kapitalist ülkelerin karşı karşıya kaldığı siyasal, ekonomik ve epistemolojik kriz olarak adlandırılan hakikat-sonrası (post-truth) süreçte oluşmaktadır. Bu bağlamda özgür ifadenin beslendiği sanat üretiminin günümüzdeki ve gelecekteki işlevi ve değerindeki değişim ve gelişmeleri izleyerek yorumlara ulaşmak yararlı oluyor. Sanat üretimi aynı zamanda bu krizli sürecin içindeki bireysellik ve toplumsallık arasında kimlik olgusunun da görsel dille anlatımını içermektedir. Özellikle insan imgesi, insan yaşamı, kültürel yapılar, toplumsal yapılar ve çevre üstüne odaklanan yapıtlar bu anlatıma ışık tutuyor. 

Türkiye’nin siyasal, ekonomik toplumsal gerçekliğini değerlendirmek ve yorumlamak için de kültürün ve kültürün birincil üreticisi sanatçının kimliğini ve bu sanatçıların yapıtlarında oluşturdukları kimliklerin yansıttığı hakikatleri ve sorunları tanımak gerekiyor. 

Kimlik kavramı Modernizm’den günümüze çeşitli anlamlar taşımıştır. Gerçekte kimlik insanın var olmasıyla birlikte ortaya çıktıysa da özellikle farklılıkların belirginleştiği Postmodern ve Küreselleşme süreçlerinde giderek düşünce ve tartışmaların odağında yerleşmiştir. Küreselleşmenin başlıca söylemlerinden birisi politik-doğruluk diğeri ise çok-kültürlülük olurken bunların birleştiği alan kimlik kavramıdır. Demokrasisi gelişmiş ülkelerde kimlik çok boyutlu farklılıklar, inanç, değer yargıları barındıran bir toplumsal zeminde beslenir. Demokrasisi geri kalmış ülkelerde ise kimliklerin kendilerini gerçekleştirme sürecinin hangi koşullarda gerçekleşebileceği özellikle sanatçılar tarafından sorgulanmaktadır. Bu süreç liberal çoğulculuk alanında mı, muhafazakâr bireysellik alanında mı gerçekleşmektedir? Post-hakikat sürecinin yarattığı karmaşık ve çatışkılı toplum yapılarının güçlenmesiyle ve hakikatlere siyasal-ekonomik çıkarların müdahalesiyle bu 3 sürecin başarısız olması ihtimali tedirgin edicidir. Kimliğin bu tür düzenlerin siyasal, ekonomik, epistemolojik sorunları içinde nasıl var olacağını çeşitli kimlikleri yansıtan sanat yapıtlarında izleyerek anlamak ve yorumlamak olasıdır. Bireylerin toplumsal yaşam içinde birbirlerine karşı saygı duymaları, farklılıklarını kabul etmeleriyle demokratik düzenin en önemli kavramı olan farklılık siyasetini yaratmak birincil çözümlerden birisidir. Kimlikler irdelendiğinde çok uzun bir kavramlar listesi ortaya çıkar: siyasal temsiliyetler- ki bu karmaşık ideolojileri içerir ve liberalizm – ki bu Neo-kapitalizme bağlıdır-, küresel çoğulculuk ve farklılık, Modernist ulusalcılık, yaratıcı öncülük, öznellik ve daha birçok kavram açısından incelemek gerekir. 

İzleyici bu sergideki genç kuşak sanatçıların yapıtlarını izlerken bu çözümlere onların görsel dile kazandırdığı çeşitlilik ve bilgi zenginliği aracılığıyla ulaşmak olanağı vardır.