Koleksiyonerlerin Dünyası: Öner Kocabeyoğlu | Yazan Yasemen Çavuşoğlu

Sanat koleksiyoncuları tutkulu mu, yoksa yatırımcı mı?

Çocuksu denebilecek bu sahip olma istediği sanat koleksiyoncularının ortak noktası. İnsanı besleyen güzel bir ruh halidir koleksiyoner olmak. Gel gör ki pul koleksiyonu ve benzeri koleksiyona sahip olmak bu kadar heyecan verici değildir. Sanat eserleri revaçta olan lüks değerlerdir. Eserin fiyatı kıdemine göre değişse de, değeri her zaman aynı derece önemlidir. 

Sanat koleksiyoneri de tacir değil, kültür insanıdır. Sanat, bilgi ve birikim işidir fakat önce gözden kalbe akmalıdır. Hiç kuşkusuz ki, iyi bir koleksiyoner hakiki bir sanat erbabı olarak görülebilir. Peki bu imajı sağlayabilmek için bir koleksiyonerin eser seçimlerine ve sanata bakışına yakından göz atmaya ne dersiniz?

 Öner Kocabeyoğlu ve Antony Gormley Eseri

“Koleksiyonerlik müthiş bir öğrenme arzusu, sonsuz ve doyumsuz bir tat. Koleksiyonerliğin insana kazandırdığı şeylerin başında disiplin geliyor.”

Başarılı iş adamı Öner Kocabeyoğlu’nun, Nişantaşı’ndaki tarihi Ralli apartmanın’da yer alan Papko Art Collection. Burası koleksiyoner Öner Kocabeyoğlu’nun sanat mabedi.   

“Bir arkadaşıma eşlik etmek için gittiğim bir müzayedeydi ve Selim Turan’a ait küçük, kırmızı bir tablo aldım.” 

İşte o küçük kırmızı tablo hayatını değiştirdi koleksiyoner Öner Kocabeyoğlu’nun. Tutkulu sanatsever  sadece kendine saklamadı topladığı eserlerini, zaman zaman sevdasına ortak etmek, gözler önüne serebilmek için tüm sanatseverlerle paylaştı.

Kocabeyoğlu ile gerçekleştirdiğim röportajda, koleksiyonerin sanat serüvenine bir nebzede olsa ortak olmak istemez misiniz?  

Koleksiyon merakınız nasıl başladı, ilk aldığınız eser nedir?

Sanat benim için rahatlatıcı, öğretici, geliştirici ve kurtarıcı oldu. Sanatla arkadaşım sayesinde tanıştım, müzayededen aldığım kücük kırmızı bir Selim Turan tablosu hayatımı değiştirdi diyebilirim. Eseri sadece beğeni ile aldım, sanırım kırmızı ve küçük oluşu beni cezbetmişti. Daha sonra sanatçıyı ve dönemini araştırdım. Beni asıl etkileyen bu oldu. Çünkü modern Türk resminin, maddi manevi tum zorluklara rağmen, neredeyse tüm başyapıtlarının bu dönemde üretildiğini gözlemledim. Döneme olan ilgi ve merakım arttıkça diğer sanatçıların eserlerini toplarken buldum kendimi.

Bence koleksiyonerlik serüvenim 2011 yılının Mart ayında yaptığımız büyük sergi (XX.Yüzyılın 20 Modern Türk Sanatçısı) ile başladı. Hala da soluksuz devam ediyor. Müthiş bir öğrenme arzusu, sonsuz ve doyumsuz bir tat gibi.

Nejad Melih Devrim

Eser seçimlerinizde kriterleriniz var mı?

Beğenmek çok önemli benim için, gün geçtikçe daha seçici olduğum da mutlak. Sanatçı ve hayatı hakkında bilgi sahibi olmak isterim aldığım eser için. Genelde beğendiğim, bir iletişim kurduğum eserleri alıyorum. Ama kriter olarak digital sanattan ve video sanatından daha doğrusu çoğaltılabilir sanattan uzak duruyorum. 

Bizlere koleksiyonunuz hakkında bilgi verir misiniz?

Koleksiyonun ana omurgası Paris Ekolu Türk Sanatçıları; Fikret Mualla, Abidin Dino, Avni Arbaş, Mehmet Güleryüz, Komet, Alaettin Aksoy, Ergin İnan, Yüksel Arslan, Ömer Uluç, Fahrelnissa Zeid, Nejad Devrim, Albert Bitran, Hakkı Anlı, Selim Turan, Mübin Orhon, Ferruh Başağa, Adnan Çoker, Burhan Doğançay, İlhan Koman ve Koray Ariş diye özetleyebilirim. Son yıllarda da koleksiyon üç ayrı yönden devam ediyor. 

İlk olarak 1940-1960 yılları arasında doğan sanatçılardan yaptığım seçkiler ki bunlar: Alev Ebüzziya, Seyhun Topuz, Asım İşler, Azade Köker, Canan Tolon, Kemal Önsoy, Bedri Baykam, İrfan Önürmen, Ahmet Elhan.

İkinci olarak 1960 ve sonrası doğmuş sanatçılarımızdan: Ramazan Bayrakoğlu, Taner Ceylan, Yeşim Akdeniz, Güçlü Öztekin, Leyla Gediz, Mehtap Baydu, Elif Uras, 

Gülay Semercioğlu, Haluk Akakçe, Ebru Uygun, Seçkin Pirim, Ansen, Murat Pulat, Ardan Özmenoğlu, Burcu Perçin, Yaşam Şaşmazer, Erinç Seymen, Ahmet Duru, Alpin Arda Bağcık, Gülşah Bayraktar, Kavachi, Buğra Erol, Yuşa Yalçıntaş, Ahmet Doğu İpek, Burcu Yağçıoğlu, Şeyda Cesur, İbrahim Resnelli, Çağatay Odabaş, Alp Sime, Deniz Aktaş, Gökhan Baltacı, Gözde İlkin, Nilbar Güreş, Rasim Aksan, Sadık Arı ve Serkan Demir.  

Üçüncü olarak da dünya çapında önemli yabancı çağdaş sanatçıların eserlerini koleksiyonuma eklemeye devam ediyorum: Fernando Botero, Tony Cragg, Antony Gormley, Julian Schnabel, Peter Halley, Andreas Gursky, Sarah Morris, Anselm Kiefer, Susan Hefuna, Wim Delvoye, Jasquez Villegle, Jannis Kounellis, Anselm Reyle, Santiago Villanueva, Arik Levy, Jose Luis Puche, Oleg Dou, Shepard Fairey, Yigal Ozeri, Johan Creten, Hans Op De Beeck.

Fikret Mualla

Koleksiyonunuzdaki eserler, sizin duruşunuzu yansıtıyor mu?

Öyle olduğunu düşünüyorum. Ağırlık verdiğim, bir önceki soruda ana omurga adı altında söz ettiğim bir dönem var, alım yaptığım tüm eserleri kendi beğenimle seçiyorum. Bu seçki zaten otomatikman benim duruşumu yansıtmış oluyor. 

Koleksiyonunuzda en sevdiğiniz eserler?

İlk aldığım tablonun yeri ayrı elbette. Ama hepsini kendi beğenimle edindiğimi düşünürsek birini diğerinden ayırmak pek mümkün değil.

Papko Art Koleksiyonu

Ağırlıklı olarak yerli sanatçı mı, yoksa yabancı sanatçı mı tercih ediyorsunuz?

Ağırlıklı olarak Türk sanatçılarımızdan eserler topladım, bunun dışında uluslararası isimlerden de koleksiyona eserler ekledim. %70 yerli, %30 yabancı sanatçılardan oluşuyor diyebilirim. Ama hep söylüyorum nicelikten çok nitelik önemli.

Dünya sanatçılarını takip ediyor musunuz?

Tabiki, hepsini yakından takip etmeye çalışıyorum.

Çok beğendiğiniz, bir türlü sahip olamadığınız fırsatınız olsa hemen almak istediğiniz bir eser var mı?

Bir Mark Rothko, Giacometti, Clyfford Still, Egon Schiele eserleri satın alabilmeyi arzu ederdim. 

Papko Art Koleksiyonu

Eviniz yansa kurtaracağınız ilk eser hangisi olurdu?

O sırada eserleri düşünebilir miyim bilmiyorum. Seçim yapmak oldukça zor olurdu.

Son olarak Öner bey, koleksiyoner olmak isteyen ve bu yola nasıl ve nereden başlayacağını bilmeyen birine tavsiyeniz ne olurdu?

Kuşkusuz ilk önerim, ilgilendiği her sanat dalı ile ayrı ayrı zaman geçirmesi, araştırması, gözünü eğitmesi, dinlemesi ve okuması olacaktır. Kişi, niçin alım yaptığını bilmeli. Alım yaparken çok yönlü düşünmesi için yeterli donanıma sahip olması gerektiğini düşünüyorum. İlk etapta sadece beğeniye önem vermeli. Duvarına asıp zevkle izleyebileceği eserlere sahip olmalı. Ekonomik olarak; fiyatı artar mı, ileride ne fayda getirir kaygısı ile eser satın alınmamalı. 

 Öner Kocabeyoğlu

Sanat sevdalısı, sanata gönül vermiş Öner Kocabeyoğlu’na bu keyifli roportaj için çok teşekkür ediyorum. Arttv’de, bir sonraki koleksiyoner ile olan yazımda görüşmek üzere sanatsız kalmayın.

Yazı ve Fotoğraflar: Yasemen Çavuşoğlu