Nancy Holt'un Inside Outside Sergisi Barselona Çağdaş Sanat Müzesi MACBA'da! | Yazan Gönül Özgürel

Nancy Holt, 1960'lardan itibaren yaptığı çalışmalarla minimalist ve kavramsal sanat akımlarıyla ilişkilendirilen bir sanatçıdır. Sergide yer alan eserler arasında film enstalasyonları, yerleştirme sanatı ve heykel gibi farklı disiplinlerde üretilmiş çalışmaları bulunmaktadır. Nancy Holt, güncel kara sanatının en dikkat çekici sanatçılarından biridir.

“Uzay, gökyüzü ve güneş beni çok etkiledi… İçimin ve dışımın bir şekilde aynı olduğunu hissettiğim çok özel bir deneyimdi.  Bu manzarayı içimde taşıyordum ve birdenbire oradaydı, dışarıdaydı.  New York'a döndüğümde bir daha asla aynı kişi olmadım."

Nancy Holt bu sözleri 1968'de Batı Amerika'nın çöllerine ilk seyahatini yaptıktan sonra yazdı.  Bu biçimlendirici deneyimin, sonraki on yıllar boyunca sanatsal pratiği üzerinde büyük bir etkisi oldu. 

Holt, 1966'da somut şiirsel başladığı sanatına soyut işler yapacaktı.

Holt biyolog olarak eğitim gördü ve bu ilgi onun sanat ve bilimi birbirine bağlama şekillerinde, yapılı ve doğal çevreler arasındaki karşılıklı ilişkileri yorumlamasında çok etkili oldu.

Nancy’nin eserleri, birbirine bağlılığın ekolojisini anlatıyor: ağaçları ve insanları, binaların ve bedenlerin nefes alan yapılarını, ışık ve gezegensel takımyıldızları, konumu ve ana noktaları birbirine bağlıyor ve evrendeki bağlantısallığa dikkat çekiyor.  

Filmlerinde, videolarında, fotoğraflarında, çizimlerinde, heykellerinde, hafriyatlarında ve oda büyüklüğündeki enstalasyonlarında da, görüşü harekete geçirecek şekilde bakışı sabitleyen “tekrarlar ve çiftler” aracılığıyla keskin bir mekan şiiri yaratıyor. 

Holt elli yıllık sanatsal üretimi boyunca 'içeride ve dışarıda' mevcut olan provokasyonları inceliyor ve oluşan algısal sınırları gözlemliyor ve çözüyor, dışarıda neyin açık ve açığa çıktığına ve içeride neyin gizli kaldığına dair sorular soruyor. Onun mekansal ve görsel şiiri bizi, dünyayı deneyimleme ve algılama yollarımızı yapılandıran gizli sistemleri tanımaya davet ediyor…

Holt'un çalışmaları, dönüşüm halindeki somut dünyayı duraklatmaya, dikkatle gözlemlemeye ve üzerinde düşünmeye bir davet de oluşturuyor…

Holt bu sebeple sanat tarihi kategorilerine bağlı kalmak yerine kendisini “algı sanatçısı” olarak tanımlamayı da tercih ediyor.

Nancy Holt / Inside Outside, sergisinde, somut şiir, ses eserleri, fotoğraf, film, video, heykel, enstalasyonlar, arazi sanatı, mimari müdahaleler, sanatçı kitapları ve eskizleri de dahil olmak üzere sanatsal pratiğinin geniş yelpazesini ortaya koyan çalışmalarından önemli bir seçki sunuluyor.  Sergide aynı zamanda sanatçının çalışma biçimlerinin belgeleri de var. 

Sanatçının Utah çölünde inşa edilen ‘Sun Tunnels - Güneş Tünelleri’ en bilinen eserilerinden biridir. Bu çalışması Utah’ın büyük havza çölünde dört büyük beton tünelin yerleştirilmesiyle kurulmuştur.

Bu tüneller yaz kış gün dönümlerinde doğan ve batan güneşin konumuyla mükemmel bir şekilde hizalanacak şekilde kurulmuştur. 

Holt bu tünellerle çölün engin alanını insan ölçeğine indirgediğini söyler ve güneşin konumlarına göre tünellerden geçen ışığın, güneşin doğayla nasıl bir etkileşimde olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır.

Holt sanatı aracılığıyla doğa, zaman, mekan ve insan arasındaki ilişkileri sorgulamış ve sorgulatmıştır.

Işık aynaları ve ışık delikleri Nancy Holt’un 1970’lerin ilk yarısında yarattığı ve ışığın yansıma özeliklerini araştıran enstalasyonlarıdır. Işığın algısal nitelikleri ister yıldızlardan yayılıyor olsun, ister elektrik şebekelerine bağlı olsun, Holt'u hep büyülemiştir. 

Enstalasyonlarında ışığın mekanı ve algıyı değiştirebileceğini göstermek istemiştir. Oda büyüklüğündeki Işık Aynaları (1973–74) enstalasyonu ile ışık yansımalarını somutlaştırmıştır.

Bu kurulumlar size de gizemli deneyimler sunmaya hazırlar.

1969'da Nancy Holt, kocası Robert Smithson ile birlikte bir ay seyahat ederek geçirdiği İngiltere'den döndükten sonra, ilk T-şekilli "Locator" üzerinde çalışmaya başladı. 

“Encompassed", çalışmanın basit bir öncülü vardı. Pusula noktalarına büyük bir daire şeklinde göz hizasında yerleştirilen "Yerleştirici" (metal standlara bağlı galvanizli çelik borular), “lacatorlar”. 

İzleyicilere görüşlerini manzaradaki belirli yerlere yönlendirme ve diğer tüm ayrıntıları ortadan kaldırma deneyimi sunarlar. 

Bazen her "Locator"dan görünen bir 'loci', uzaydaki bir nesne veya duvara boyanmış bir şekil ile mükemmel bir şekilde hizalanır.

Bazılarında da izleyicinin bakışları "Kendini görme" deneyimini vermek için aynaya yönlendirilir. Bununla birlikte, onun eserleri içinde "Yerleştiriciler" çok önemlidir. Locatorlar görünenin ötesindeki tek bir odağın ayrıntıları nasıl değiştirebileceğine işaret ederler. 

Nancy Holt’un bütün çalışmalarında içsel ve dışsal etkilerin algıyı nasıl belirlediğine dair farkındalık kazandırmayı hedeflediğini görmek mümkün…

2014 yalında kaybettiğimiz, dünyayı algılama şeklimizin kalıplarını kırmayı başarmış Nancy Holt’un, bugüne kadar ki önemli işlerinden derleren bu sergiye koşarak gittim.

Yaşamın anlamının algılarımızla oluşan zihinsel kayıtlardan öte bir bağlantısallıkla, bütünün parçası olmaktan geçtiğini fark etmiş Nancy Holt’un, deneyimlerini deneyimlerime katmış olmaktan çok mutluyum.

Yaşamdaki her şeyin bilimin görebidiklerinden de öte bütünün varlığına hizmet eden bir bağlantısallık taşıdığına sanat aracılığıyla tanıklık etmek çok güzel bir deneyimdi.

Bu sebeple tespitlerimi ve duygularımı sizlerle de paylaşmak istedim. Sergi 7 Ocak tarihine kadar devam etmekte… 

Yazı ve Fotoğraflar: Gönül Özgürel

Yazı ve Fotoğraflar: Gönül Özgürel