Galatasaray Lisesi’nin 150. Yılında

“Mektep Meydan Galatasaray”

14 Eylül – 25 Kasım 2018

Pera Müzesi

Pera Müzesi, Galatasaray Lisesi’nin kuruluşunun 150. yılı kapsamında “Mektep Meydan Galatasaray” başlıklı sergiye ev sahipliği yapıyor. 14 Eylül - 25 Kasım tarihleri arasında izleyiciyle buluşan sergi, Galatasaray Lisesi’nin tarihi ve mekânıyla ilişkilenen yapıtları bir araya getirirken, 150 yıldır kente mâl olan kuruma güncel sanatçıların bakışını yansıtıyor. Pera Müzesi’nin kardeş kurumu İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’ndeki “Batıya Açılan Pencere: Galatasaray Lisesi’nin 150 Yılı” başlıklı arşiv sergisi ise, mektebin 1868’den bu yana süren nitelikli insan yetiştirme vizyonundan kesitler içeriyor.  

“Mektep Meydan Galatasaray” sergisi, kuruluşunun 150. yılında bir eğitim kurumu ve hafıza mekânı olarak Galatasaray Lisesi’ne, yapısından işlevine, mekânından kent içindeki konumuna güncel bir perspektiften bakıyor. Sergi, binanın köklü geçmişine ve okul vasfına referansla isim bulurken, Türkiye’nin sosyopolitik belleğine yerleşmiş kamusal alanlardan biri olan Galatasaray Meydanı ile ilişkisine de atıfta bulunuyor. Çoğu sergiye özel ve yeni üretilen resim, heykel, yerleştirme, fotoğraf, video, ses ve performans gibi farklı mecralardan yapıtları bir araya getiren serginin küratörlüğünü Çelenk Bafra üstleniyor. Sergide Ali Kazma, Antonio Cosentino, Barış Göktürk, biriken (Melis Tezkan ve Okan Urun), Burak Delier, Cemal Emden, Elvan Alpay, Hasan Deniz, Hera Büyüktaşçıyan, Vahit Tuna’nın çalışmaları yer alıyor. İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde aynı gün ziyarete açılan ve küratörlüğünü İzzeddin Çalışlar’ın yaptığı “Batıya Açılan Pencere: Galatasaray Lisesi’nin 150 Yılı” sergisi ise çeşitli kurumsal ve özel koleksiyonlardan derlenen fotoğraf, film, efemera ve obje gibi orjinal malzemeler ekseninde mektebin tarihsel öyküsünü mercek altına alıyor. 

Kökleri 1481 yılına dayanan bir yapı olan ve 1 Eylül 1868 tarihinde Sultan Abdülaziz tarafından Mekteb-i Sultani adıyla lise olarak hizmete sunulan Galatasaray Lisesi, Türkiye’nin en itibarlı eğitim kurumlarından biri olmakla birlikte ilk laik ve Avrupa’ya entegre devlet okulu olarak nitelendirilir. 19. yüzyılda çoğunluğu modernleşme hareketini benimseyen ailelerin çocukları olan Mekteb-i Sultânî öğrencileri, aldıkları Fransız eğitimi nedeniyle ve okulun Pera gibi kentin Batılı mahallesinde bulunmasından dolayı geleneksel yapıdan farklı bir çevrede yetişir. Galatasaray Lisesi 150 yıllık tarihi boyunca sanat, akademi, bürokrasi, diplomasi ve iş dünyasına nitelikli öğrenciler yetiştiren bir eğitim kurumu olarak öne çıkar. Yapının öğrenci yetiştirmenin yanı sıra kentin kültür hayatında yadsınamaz bir yeri oluşur; tiyatro, sinema, müzik, edebiyat ve görsel sanatlar alanındaki sayısız gösteri, konferans, festival ve sergiyle, kültür-sanat çevreleri için adeta bir buluşma noktası haline gelir. Sergi ve etkinliklerde halka açılan okul kompleksi hem kamusallığını sağlamlaştırır hem de yarattığı kültür mirasıyla sadece Galatasaraylılar için değil tüm kent için değer kazanır. Yarattığı kültür mirasıyla kente değer kazandıran Galatasaray Lisesi’nin kapılarının açıldığı meydan, zamanla okul meydanı olmanın çok ötesine geçerek, ülkenin toplumsal belleğine yerleşmiş kamusal alanlarından birine dönüşür, toplumun nabzını ve hafızasını tutar. 

Galatasaray Lisesi’nin bu çok katmanlı yapısını gözler önüne seren sergiye kapsamlı bir yayın da eşlik ediyor. Sergi kataloğunda küratör Çelenk Bafra, akademisyen ve yazar Besim F. Dellaloğlu ve Murat Alat’ın makaleleri yer alıyor. Çelenk Bafra, kişisel deneyimlerini sanat pratiklerine aktaran Galatasaray Lisesi mezunu sanatçılar kadar, okulla özel bir bağı olmasa da 150 yıldır kente mâl olan bir yapıya meydandan, yani dışarıdan bakıp araştıran sanatçıların da davet edilmesinin sergiye perspektif kattığını vurguluyor. Bafra’ya göre “Mektep Meydan Galatasaray” sergisi, “mektebin içindekileri sanatçıların gözünden ‘meydan’a çıkarıp sanat aracılığıyla tartışarak kamuya açmaya çalışıyor.” Bafra, serginin kataloğu ve kamusal programının da yardımıyla, bu ikonik yapı ve okulun görsel sanatlar aracılığıyla yeniden keşfedilmesine ve farklı açılardan görülmesine vesile olacağını belirtiyor. 

Sergi kapsamında sanatçı grubu biriken (Melis Tezkan ve Okan Urun), 14 Eylül’de bir performans gerçekleştiriyor. Sergi katında tüm ziyaretçilere açık olan performans sonrası, küratör Çelenk Bafra ve biriken’in katılım göstereceği bir de söyleşi düzenleniyor.  

“Mektep Meydan Galatasaray” sergisi 25 Kasım 2018’e kadar Pera Müzesi’nde, “Batıya Açılan Pencere: Galatasaray Lisesi’nin 150 Yılı” sergisi 23 Şubat 2019’a kadar İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde ziyaret edilebilir. 

Müzik: Müzikotek