Şehir ve Gündelik Hayat

Hamra Abbas

3 NİSAN - 19 MAYIS

PİLOT 3 Nisan - 19 Mayıs tarihleri arasında Abraaj Capital Art Prize 2011 sahibi Hamra Abbas'ın "Şehir ve Gündelik Hayat" sergisine ev sahipliği yapıyor. 

Bugüne dek dünyanın saygın bienal ve müzelerinde sergilere katılan sanatçının eserlerindeki içeriksel ve biçimsel çeşitlilik, Abbas’ın, sanatsal üretiminin en belirgin özelliklerinden biri haline gelmiştir. Sanatçı, açık bir şekilde standart tanımlamalara baş kaldırmakta ve işinin etiketlendirilmesine direnmektedir. Bazen birçok değişik düşünce akımını tek bir eser ile kapsamakta, bazen de düşünceleri beklenmeyen yönlere kıvrılarak farklı projelerle sonuçlanmaktadır. Göçebe yaratılışlı bir sanatçıdır ve temaları, şiirselden politiğe ve hatta absürde uzanmaktadır. İster fotoğraf, ister tablo, ister heykel olsun detaylara odaklanan titizliğine rağmen, eserlerinde kuralsız bir taraf da bulunmaktadır. Yöntemindeki özgün katılık ve akışkanlık füzyonu, ender bir beceri olarak sanatçının kavramsal repertuarına bakışını belirleyen yeteneğinden kaynaklanmaktadır.

“Şehir ve Gündelik Hayat”, sanatçının geriye dönüp, şehir ve gündelik yaşam ile kendi ilişkisini sorguladığı bir sergi. Yeni işlerle eskilerin, fotoğraflarla heykellerin, enstalasyonlarla videoların yanyana görülebileceği bu sergi, Abbas’ın farklı sanatsal dilleri ve medyumları, şehir, sıradanlık, cinsiyet, güç, ahlak nosyonlarını, gündelik hayata nasıl tercüme ettiğini göstermekte iyi bir örnek. İdoller, Objeler, Başlıklar, Su’ar, Moma bir yıldızdır, Cennet Hamamı, Sev Kendini başlıklı işlerin görülebileceği bu sergi, Abbas’ın sanatsal yaklaşımına dair geniş bir perspektif sunuyor.

Sanatçı sergisiyle ilgili; “Yaklaşık dört yıldır Massachusetts, Cambridge’de yaşıyorum, buranın dört mevsimine tanıklık ediyorum. Evimim yakınındaki Charles Nehri’nin önce donmasını, sonrasında ise buzlarının çözülmesini ve nehrin yeniden akmaya başlamasını izliyorum. Burası Lahor, Berlin ve İslamabad’dan sonra kendime ev yaptığım dördüncü şehir. İstanbul’a 2007’deki ilk ziyaretimden beri sürekli geri dönüyorum. Bu şehirlerin her birinde iş ürettim, ve gündelik hayat’larının sıradanlığından esinlendim.” diyor.

Abbas’ın İstanbul’da gerçekleşecek ikinci kişisel sergisi “Şehir ve Gündelik Hayat”, farklı mekanlarda ürettiği işlerin geniş bir kısmını kapsıyor. Abbas’ın deneysel sanat üretiminin birbirinden uzak, ama bir o kadar da birbirini tamamlayan izlenceleri tek bir çatı altında bir araya geliyor.

Şehir teması ve şehirde yaşayanlar, sanatçının üretimini etkilemeye devam ediyor. Kimi zaman tanıdık olana bakmak için yeni alanlar yaratan ve o alanları değiştiren sanatçı, kimi zaman da geleneksel ikonografi ve motifler ile uğraşıyor. Lineer anlatıları kırmayı, yeni sorular sormayı ve işine bakarken duyularımızı tahrik etmeyi amaçlıyor.

Sanatçının farklı ülkelere yaptığı seyahatler de, işlerini farklı biçimlerde etkiliyor. Bu bağlam, sanatçı için büyük bir önem taşırken, sanatçının pratiğine antropolojik bir bakış açısı da kazandırıyor. Bu bakış açısı, etki alanı çok geniş bir ölçeğe yayılan öğeleri de tanımlanabilir kılıyor. 

Sanatçı uzunca bir süredir enstelasyon, heykel ya da minyatür gibi işlerinde insanlarla etkileşimi içeren işler üretiyor. Abbas, yeni serisi 'İdoller' için, "Son bir yıldır Cambridge ve Boston'da insanların fotoğraflarını çekiyordum, en son İstanbul'da da çekimler yaptım. Bu zaman zarfında, ekonomideki düşüş, işsizliğin artışı ve Wall Street'te başlayan işgal hareketleri medyanın dikkat kesildiği konulardı. Niyetim o an etkileşim içinde olduğum gündeliğe dair notlar almaktı. En elverişli ve etkilisi olduğunu düşündüğüm fotoğrafı araç olarak seçtim ve küçük işlerle uğraşan gündelik insanları çektim. Süpermarkette, postanede, şarküteride, restoranda, tren istasyonunda, inşaatlarda çalışan insanları, seyyar satıcıları, tamircileri ve taksicileri fotoğrafladım.” diyor. 

Sanatçı, çektiği fotoğrafların zamanla bir fotojurnale doğru evrildiğini söylüyor. Abbas'ın, fotoğraflarını çekmek için insanlardan izin istemesi o ana hayat veren, anı başka bir yere taşıyan ve zamanı genişleten bir özellik taşıyor. Çektiği her fotoğrafı, akşam eve döndüğünde birer portreye dönüştüren ve bu, insanlarla paylaştığı özel anları, sergileyerek kamusallaştıran Abbas, sergisiyle ilgili: "Her fotoğrafı küçük bit heykele çevirdim ve bir kutuya yerleştirdim. Belli bir zaman sonra kutularca ve yüzlerce heykel birikti." PİLOT, bu heykellerin fotoğraf baskılarından seçilmiş 22 yapıtı bu sergide gösteriyor”. diyor.

İstanbul’da sergilenecek eserlerden ‘Objeler' yeni bir kağıt heykel serisini kapsıyor. Bu seri, sıradan objelerden oluşan gündelik yaşam manzaralarını gösteriyor. Sanatçıya göre, gündelik kavramı sıklıkla ‘sıradan detaylar’ olarak karşılanır.  Oysa işin gerçeği, gündelik denen şeyin tarih, ideoloji ve bizde geçmişe dair bazı anları harekete geçiren altmetinlerle kaplanmış olmasıdır.

Sergideki en yeni eserlerden biri olan vitray çalışması, sanatçının Abraaj Capital Art Prize için 2011 yılında  yaptığı ‘Woman in Black’ isimli işinden sonraki ilk vitray eseri olma özelliğini taşıyor.

Hamra Abbas’ın, yeni ve eski dönem çalışmalarının bir araya geldiği PİLOT’taki bu ilk retrospektif özelliği taşıyan sergisi, 3 Nisan-19 Mayıs tarihleri arasında ziyarete açık olacak.