Elenka Nazarova

Townsmen

16 Ağustos - 12 Eylül 2022

Collect Gallery

Açılışı,  Collect Gallery’nin Tophane’deki galeri  mekanında 16 Ağustos’ta gerçekleşen Townsmen Projesi, Elenka Nazarova’nın 2019 yılında Paris’te gerçekleştirdiği misafir sanatçı programı “Le Laboratoire de la Création” [Yaratım Laboratuvarı] sırasında ortaya çıkan üretimlerinden oluşuyor.

2019 yılında Paris sokaklarında gündelik yaşamın çelişik tabiatından etkilenen Bulgar sanatçı Elenka Nazarova, projesi TOWNSMEN’i şehirde misafir sanatçı olarak geçirdiği sürenin bütününü, birbirine bağlayan dokular olarak kullanıyor. Böylece birbiriyle karşıt şekilde sanatsal keşif, araştırma ve temsile açılan iki rotayı ele alarak şehrin karanlık köşeleri ve gece yaşamına derinlemesine dalıyor. Sanatçı derinlere ilerledikçe derinleşen rotalar, onu nihayetinde aynı anda hem statükoya karşı çıkarken hem de izleyiciyi hoşnut bırakacak kusursuz objenin, olasılıklarını keşfe sürüklüyor. Popüler kültür ve evsizlikten oluşan bu iki rota, bütün dünyanın asırlardır romantikleştirdiği Paris cadde ve plazalarında toplum yaşamı ve modern yaşamın iki zıt kutbu olarak daima yan yana mevcut ve hissedilir haldeler.

En önemli küresel insanlık krizlerinden olan evsizlik sorunu, burada sanatçının misafir sanatçılık süresi boyunca ikamet ettiği stüdyonun hemen etrafındaki cadde ve sokaklarda—kesin olmak gerekirse Paris’in coğrafi merkezinin yakınındaki “Châtelet–Les Halles” bölgesi sakinleriyle olan şahsi gündelik deneyimleri üzerinden işleniyor. Gün boyunca yoğun şekilde turist uğrağı olan bölge, geceleri de evsiz nüfusla kaynıyor olsa da bu ikinci grubun varlığından nadiren söz ediliyor. İşte bu tezat durum, Elena’yı tanımlarla oynamak, orada olan çarpıcı gerçeği alarak olduğu yerde izleyiciye aksettirmek, ancak bunu izleyicilerin bakmaktan kaçınmak istemeyecekleri göz alıcı bir şekilde yapmak amacıyla harekete geçiriyor.

Bu yüzden TOWNSMEN projesi, sanat ve özendirilen yaşam tarzları bağlamında, günümüz popüler kültürünü ele alarak tüm o parıltı ve cazibenin arkasında yatan mekanizmaları inceleyerek bunları toplumsal yapımız ve ideolojilerimizdeki çelişkileri vurgulamak için birer iletişim aracı olarak kullanmayı amaçlıyor. Eserler, aynı anda günümüz özel domestik yaşamına karşıt olarak kamusal alana yönelik söylevleri de inceden inceye ele alırken, bir yandan da günümüzün bulanık hedef ve idealleri ile tüketim kültürü ve karışmış ahlaki yapının rahatsız edici yanlarını da sorguluyor: Eskinin arzulanan ve lüks olarak atfedilenleri artık “HYPE” adı altında hızlı tüketim kültürüne dönüşürken yakın geçmişin en yüce görülen meziyeti olan “özgürlük” yerini bir şekilde (yine) emek, üretkenlik ve kişisel başarıya bırakarak herhangi bir romantik manada özgürlüğü dışlanmış ve terkedilmiş bireylere bıraktı.

O halde son derece yapılandırılmış ve sistemleştirilmiş toplumumuzda, bir sefa adamı, bir tarafsız izleyici, ya da Fransız şair Charles Baudelaire’in verdiği isimle bir “flaneur” günümüzde nasıl biri olabilir? Muhtemelen toplumsal sistemlerin tamamıyla dışında yaşayan (adres, sosyal güvenlik, vb. olmadan) ancak yabanda bir yerlerde gizlenmek yerine, olduğu yerde kalıp oturan ve gözlemleyen kişiler. Bu bağlamda sergide yer alan eserler, sokak insanlarının yaşam ve rutinlerinin isyancı tabiatlarını ortaya çıkarır ve bunu sıkça ve kolayca göz ardı edilen bu konuya dikkat çekmek için anlık olarak yüceltmeyi amaçlayarak göz alıcı kılmak için de abartılmış şekilde izleyiciye sunar.

Sergi, zaman içerisinde süreklilik halindeki projenin yaratım sürecini apaçık şekilde göz önüne serer.