Sıradışı Bir Kentte Sıradışı Bir Sanatçı Dali Venedik'te Yazan:Gülten İmamoğlu

Dali sanatının önemli bir bölümünü oluşturan bronz, cam heykel örnekleri ile resim kolleksiyonunun bir bölümü Venedik'in en önemli müzesi olan "Museo Diocesano Di Venezia" da sergilenmektedir. Tamamen kanallarla bezeli, tüm kara araçlarına kapalı bu eşsiz kentte bu önemli müzeye yürüyerek yada gondollarla gidebilirsiniz.

1904 yılında İspanya'nın Katalunya bölgesindeki Figueras kentinde doğan Dali'nin yaratıcı zekası resimlerinde olduğu kadar üç boyutlu sürrealist heykellerinde de görülmektedir. Dali'nin kendisini heykel sanatında ifade etme isteği, çabası ve hırsı 1934 yılından ölümüne kadar devam etmiştir.






Şu anda Venedik'te sergilenen Dali'nin en geniş kapsamlı heykel seçkisini oluşturan koleksiyonu 80 den fazla prestijli müze ve mekanda sergilenmiş on milyondan fazla insan tarafından da görülmüştür.



Her bireysel heykel "Space Elephant " dan "Persistance of Memory" e kadar onun favori sürrealistik tema ve imajlarına paralellik göstermektedir. Bu bronz heykeller "lost wax" tekniği ile üretilmiş olup üç boyutlu sürrealizmi simgelemekte ve Dali'nin ikonagrafik sürrealist imaj gücünü temsil etmektedir.






Dali "Museo Diocesano Di Venezia" da sergilenmekte olan cam objelerini 1940 larda üretmeye başlamıştır. Bu serideki en önemli işlerini "Crystal Daum Company" ile birlikte yapmış ve cam malzemesi Dali'nin metamorfozu ifade etmesinde mükemmel bir araç olmuştur. Dali camın tüm özelliklerini tanımış, ışık ve renk arasındaki sürrealistik transformasyonu üç boyutlu ifadelerde kullanmıştır. Sanatçıya göre camın olanakları ile üretilen eserlerin insan duyusunda bıraktığı etkiler realizmin sürrealistik algısını yaratmaktadır. Eserlerinin çoğunda denizin karaya terkettiği objelerden, atıklardan ilham almıştır.






Sıradışı kişilik özelliğine sahip Dali'nin yaşam öyküsüne baktığımızda; henüz 21 yaşında iken 1925 de Barcelona'da gerçekleştirdiği " First one man show" u gerçekleştirirken Picasso ve Miro'nun dikkatini çekmiş, 1929 da ekonomik bunalım sırasında Paris'e gidip Miro tarafından buradaki sürrealist gruba tanıtılmıştır. Zaman içinde Dali bu grubun en önemli temsilcilerinden biri olmuştur.



1931'de en önemli eseri "Persistance of Memory" i yapmıştır. Bir ağaç dalı üzerinde erimekte olan saatlerin kullanıldığı bu eserde; zaman algısı ve hızı sadece bize bağlıdır ve ruhsal durumumuza göre değişmektedir mesajı verilmektedir.



1934'te Hitler'i desteklediği gerekçesiyle sürrealist gruptan uzaklaştırılan Dali bunun tam tersini savunarak Nazi rejimini desteklemediğini hiçbir zaman politikayı sanatına karıştırmadığını ifade etmiştir. 1936 da İspanya iç savaşı çıkması üzerine İtalya'ya gitmiş ve burada Rönesans ve Barok sanatdan çok etkilenmiştir. 1938 te Londra da psikanalizin babası Sigmeud Freud ile tanışmıştır.






1945 de de gerilim filmlerinin ünlü yönetmeni Alfred Hitckok ile ortak etkinliklerde bulunmuştur ve "spellbound" u resmetmiştir.1974'te doğduğu ve daha sonra 1989 yılında ölümüyle gömüleceği yer olan Figueras'da Dali müzesi açılmıştır.






Nisan ayında yeterince coşku sunan ve başlı başına büyüleyici bir kent olan Venedik'te 20.yy'ın en önemli sanatçılarından Salvador Dali'nin eserlerini görmek ayrı bir haz yaşatmaktadır.




Yazı ve Fotoğraflar: Prof. Gülten İmamoğlu